မုိးတြင္းကာလ ဌာနဆုိင္ရာမ်ားႏႇင့္ လူမႈေရး အသင္းအဖြဲ႔မ်ားရဲ႕ မုိးရာသီ သစ္ပင္စုိက္ပ်ဳိးပြဲဆုိတဲ့သတင္းက ႏုိင္ငံပုိင္မီဒီယာမ်ားမႇာ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္ကုိ ျမင္ေတြ႔ ၾကားသိေနရသည္။
တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရာသီဥတုႀကီး ေအာက္ေမ့ဖြယ္ ယခင္အခ်ိန္သို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရႇိလာမည္ေလာဟု ယုံၾကည္စရာပင္ ျဖစ္လာသည္။ သို႔ေသာ္...အခုေရတြင္းတူး၍ အခုေရၾကည္ေသာက္ မရႏုိင္သည္မႇာ မေမ့အပ္ဖုိ႔ လုိပါေပသည္။ ယေန႔စုိက္ေသာ သစ္ပင္မ်ား ဘယ္အခ်ိန္ကာလမႇာ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မည္နည္း။ ေဆးပညာေလာကမႇာ သုံးေနက် စကားတစ္ခြန္းေတာ့ ရႇိပါသည္။ ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ ပုိေကာင္းပါသည္။ လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့(Global Warming) ကမၻာႀကီး ပူေႏြးေနတဲ့ျပႆနာက အခု အေျခအေနထက္ ပုိဆုိးမသြားေအာင္ေတာ့ သစ္ပင္စုိက္ေနတာေတြထက္ ရႇိၿပီးသား သစ္ပင္ေတြကုိ ထိေရာက္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ျခင္းက အမႇန္တကယ္ လုိအပ္လ်က္ ရႇိေနတာပါပဲ။ သစ္ပင္လည္း စုိက္ပါတယ္ေျပာၿပီး သစ္ပင္ခုတ္ေနတာေတြ မရပ္သ၍ စုိက္ၿပီးသား သစ္ပင္ေတြကို ရႇင္သန္ေအာင္ မျပဳစုႏုိင္သ၍ေတာ့ ေတာေတာင္ေဂဟစနစ္ေတြ ပ်က္သုဥ္းေနဦးမႇာပါပဲ၊ ကမၻာႀကီးပူေႏြးေနတာေတြ ပုိဆုိးလာမႇာပါပဲ၊ ရာသီဥတုက ေမာက္ကမျဖစ္ေနတာေတြ ဆက္ျဖစ္ေနဦးမႇာပါပဲ၊ ဒါေၾကာင့္က်န္ရႇိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႐ုိးမသစ္ေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းဖို႔အေရး လိုအပ္ေနတာပါ။
ဒီဘက္ႏႇစ္မ်ားအတြင္း လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ေတြမႇာ ရာသီဥတု ဆုိးက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြက ဆက္တုိက္ဆုိသလုိ ျဖစ္လာေတာ့ လယ္ယာေျမေတြလည္း ပ်က္စီး၊ စုိက္သမွ် သီးႏႇံေတြလည္း အထြက္ႏႈန္းေတြက် ပုိးေတြက်ေနတာေတြဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ေတာေတာင္ေဂဟစနစ္ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးေနတာေတြနဲ႔ အမ်ားႀကီး သက္ဆုိင္မႈရႇိပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ စပါးေစ်း၊ ပဲေစ်းကလည္း အသံမထြက္ႏုိင္ေအာင္က်ဆင္းနဲ႔ သန္း ၃၀ မွ်ေသာ ေတာင္သူလယ္သမားေတြဟာ ဆင္းရဲေမြေတမႈႏြံထဲက ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ဖို႔ဆုိတာ သိၾကားမင္း ဆင္းကယ္ေတာင္ မရႏုိင္ပါဘူး။
ကုိယ္က်ဳိးရႇာအတၲသမားမ်ားရဲ႕ မေတာ္ေလာဘေတြက အဆီးအတားမရႇိ သစ္ေတာေတြခုတ္ထစ္လို႔ အ႐ုိးခံ ေတာင္သူလယ္သမားေတြမႇာေတာ့ ဆင္းရဲတြင္းထဲမႇာ နစ္ၿပီးရင္း နစ္၊ ေမ်ာပါရင္း ေမ်ာနဲ႔ ဆင္းရဲတြင္း သံသရာထဲမႇာ လည္ေနလုိ႔ ေကာင္းေနဆဲပါပဲ။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏႇစ္ေပါင္း ၅၀ ၀န္းက်င္ခန္႔က ျမန္မာႏုိင္ငံ အက်ယ္အ၀န္းဟာ ၂၆၁၂၂၈ စတုရန္းမုိင္ ရႇိခဲ့ၿပီး သစ္ေတာ ဖုံးလႊမ္းမႈဧရိယာက ၁၄၉၈၈၉ စတုရန္းမုိင္ရႇိတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံအက်ယ္အ၀န္းရဲ႕ ၅၇ ရာခုိင္ ႏႈန္းရႇိခဲ့တယ္လို႔ ေလ့လာမႇတ္သားမိခဲ့ရသလုိ ၁၉၈၀ ၀န္းက်င္ ခုႏႇစ္မ်ား အထိ ကမၻာ့ရာသီဥတုႀကီးဟာ အပူအေအး မွ်တၿပီး စုိက္ပ်ဳိးသီးႏႇံမ်ားလည္း ျဖစ္ထြန္းေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္လုိ႔ သိခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏႇစ္ေနာက္ပုိင္းမႇ ယေန႔ အခ်ိန္အထိ ႏႇစ္ ၃၀ ေက်ာ္ကာလမႇာ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာတာေတြဟာ ႏႇစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း တျဖည္းျဖည္း ျမင့္မားလာတာကုိ လည္း မႇတ္သားခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း တစ္ႏႇစ္တာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ ဧကငါးသိန္း၀န္းက်င္ရႇိတယ္ဆုိေတာ့ လြန္ခဲ့ေသာ ႏႇစ္ေပါင္း၅၀ ကာလနဲ႔ ယေန႔အေျခအေနကုိ မႇန္းဆလို႔ ရႏုိင္ပါၿပီ။ ဒါေတာင္မႇ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္တဲ့ စာရင္းေတြ ပါမယ္မထင္ဘူး။တစ္ႏုိင္တစ္ပုိင္ ကိုယ္က်ဳိးရႇာ သစ္ခုတ္တာေတြ ပါမယ္မထင္ဘူး။
ေသခ်ာတာေျပာရရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႐ုိးမသစ္ေတာေတြမႇာေတာ့ ေတာင္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာင္သလင္းခါေနပါၿပီ၊ ထြက္ေပါက္မ်ဳိးစုံကေန ခြဲၿပီးသား သစ္ေတြ၊ အလုံးလုိက္ သစ္ေတြ အၿပိဳင္အဆုိင္ ထြက္ေနဆဲ၊ ေခ်ာင္းေတြေျမာင္းေတြက ေမ်ာေနၾကဆဲပါပဲ။ဒါေတြကို မသိခ်င္လည္း သိေနရ၊ မျမင္ခ်င္လည္း ျမင္ေနရေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံႀကီးမႇာက ေမာက္ကမျဖစ္ေနတဲ့ ရာသီဥတုကုိ ဘယ္လုိမႇ မႇတ္ခ်က္ မေပးခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ အခုလုိ ပဲခူး႐ုိးမကေန မီးေသြးေတြ သစ္ေတြ ထြက္ေနတာေတြေၾကာင့္လည္း ႐ုိးမေတာင္တန္းႀကီး ေတြ အက်ည္းတန္ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကရၿပီ။ တစ္ခ်ိန္က ေက်ာစိမ့္ရတဲ့ေတာ၊ အခုေတာ့ အေမာမေျပႏုိင္တဲ့ ဟာလာဟင္းလင္း ေတာင္ကတုံးေတြနဲ႔ ျဖစ္လုိ႔ေနခဲ့ပါၿပီ။ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာေတြ မီးေသြးဖုတ္တာေတြ၊ တရား၀င္ သစ္ထုတ္တာေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာေတြက ထိေရာက္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ လုိေနပါၿပီ။ ဒါေတြဟာ သူ႔တာ၀န္၊ သူ႔ဥပေဒနဲ႔အညီ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပုိင္ခြင့္ရရႇိထားတဲ့ သက္ဆုိင္ရာဌာနေတြမႇာပဲ တာ၀န္ရႇိပါတယ္၊ ဟုိလူ႔လက္ညႇိးထုိး ဒီလူ႔လက္ညႇိးထုိးနဲ႔ ဆင္ေျခေတြ အေၾကာင္းတရားေတြ ျပေနရမဲ့အခ်ိန္ကာလေတြလည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊ အဂတိတရား ကင္းမဲ့စြာျဖင့္ မိမိတို႔ႏုိင္ငံ သဘာ၀ေတာေတာင္ႀကီးကုိ ေစာင့္ေရႇာက္ၾကပါစုိ႔။ မိမိတုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံသား ေတာင္သူလယ္သမားေတြကို ကူညီေစာင့္ေရႇာက္ၾကပါစုိ႔။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ ေရာက္လာေတာ့မယ့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြအတြက္ လႇပတဲ့ အနာဂတ္ေတြ ထားရစ္ခဲ့ၾကပါစုိ႔။ ၀မ္းတစ္ထြာစာေသာ တစ္မိသားစုစာေသာ မိမိတုိ႔ရဲ႕ လိႈက္စားေနတဲ့ မေတာ္ေလာဘေတြက သိန္းနဲ႔ သန္းနဲ႔ခ်ီေသာ လယ္ယာေျမ၊ သိန္းနဲ႔သန္းနဲ႔ ခ်ီေသာ လယ္သမားမိသားစုတို႔အတြက္ ပ်က္စီးျခင္း၊ ဆုံး႐ႈံးျခင္း၊ နစ္နာျခင္းေတြနဲ႔အတူ၊ ပူျပင္းတာ ေတြ စံခ်ိန္တင္လာတာ၊ မုိးရြာတာေတြ စံခ်ိန္တင္လာတာ၊ ျမစ္ေရႀကီးတာေတြ စံခ်ိန္တင္လာတာ၊ မိုးဦးေခါင္လာတာ၊ အခ်ိန္မဟုတ္အခါမဟုတ္ မုိးရြာလာတာ၊ စုိက္ခင္းေပါင္းစုံထဲ ပုိးမႊားက်ဆင္းႏႈန္း မ်ားလာတာေတြဟာ လက္ေတြ႔မႇာေတာ့ စုိက္ပ်ဳိးေရးေလာက အနိ႒ာ႐ုံေတြပါပဲ။
ပ်က္စီးျခင္း၊ ဆုံး႐ႈံးျခင္း၊ နစ္နာျခင္းေတြနဲ႔အတူ၊ ပူျပင္းတာေတြ စံခ်ိန္တင္လာတာ၊ မုိးရြာတာေတြ စံခ်ိန္တင္လာတာ၊ ျမစ္ေရႀကီးတာေတြ စံခ်ိန္တင္လာတာ၊ မိုးဦးေခါင္လာတာ၊ အခ်ိန္မဟုတ္ အခါမဟုတ္ မုိးရြာလာတာ၊ စုိက္ခင္းေပါင္းစုံထဲ ပုိးမႊားက်ဆင္းႏႈန္းမ်ားလာတာေတြဟာ လက္ေတြ႔မႇာေတာ့ စုိက္ပ်ဳိးေရးေလာက အနိ႒ာ႐ုံေတြပါပဲ . . .
၂၀၁၁ ခုႏႇစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံ ေနရာအႏႇံ႔ ျမစ္ေရႀကီးတဲ့ဒဏ္ကုိ စေကာထဲ ဇီးျဖဴသီးလႇိမ့္သလုိ ခံခဲ့ရတာ။ ေရေဘးဒုကၡသည္ေတြဟာ ဘုရားေစာင္းတန္းနံေဘး၊ စာသင္ေက်ာင္းနံေဘးေတြမႇာ တဲေတြထုိးၿပီး လနဲ႔ခ်ီေအာင္ အိပ္ခဲ့ရတာ၊ အေနဆင္းရဲ၊ အစားဆင္းရဲနဲ႔ ေနခဲ့ၾကရတာ၊ စပါးခင္း ေရနစ္ျမဳပ္လို႔ ႏႇစ္ျပန္ သုံးျပန္၊ ျပန္စုိက္ခဲ့ရတာ၊ စပါးခင္းေတြ ေရနစ္ပ်က္စီးလို႔ ႏြားေကြၽးစရာ ေကာက္႐ုိးေတာင္ မေကာက္ႏုိင္ခဲ့တာ၊ မုိးဦးေနာက္က်ၿပီး မုိးမရြာတာ၊ မုိးစပါးစုိက္ခ်ိန္ မုိးေရမလုံေလာက္လို႔ ေရတင္စုိက္ေနရတာစတဲ့ သဘာ၀ေဘးဒုကၡေပါင္းမ်ဳိးစုံကုိ လက္ေတြ႔ မႇာေတာ့ တကယ္ခံစားေနၾကရတာ သန္း ၃၀ မွ်ေသာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါး ေတာင္သူလယ္သမားေတြပါ။ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္တစ္ခုအတြက္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပည္သူလူထု ေအာက္ေျခလူတန္းစားေတြ အေျခခံေကာင္းေနဖို႔ လုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံရဲ႕ တစ္၀က္စာမွ်ရႇိေသာ ေတာင္သူလယ္သမား ထုႀကီးအတြက္ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြမႇာ ဟန္ခ်က္ညီစြာ လုပ္ကုိင္စားေသာက္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနပါတယ္။
အခုေတာ့ စုိက္ပ်ဳိးေရးမေကာင္းလုိ႔ ရြာကုိလည္း စြန္႔ခြာ ေျပးရၿပီ၊ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာကုိ ရႇာၾကရင္း ေရျခားေျမျခား ႏုိင္ငံေတြမႇာ သူမ်ားမလုပ္ခ်င္တဲ့ အလုပ္ေတြကုိ အေပါဆုံးလုပ္အားခေတြနဲ႔ လုပ္ေနရပါၿပီ၊ စုိက္ပ်ဳိးေရး မေကာင္းလို႔ ပလပ္ထားတဲ့ လယ္ေတြလည္း အခုေတာ့ အ႐ုိင္းေျမေတြ ျဖစ္ကုန္ပါၿပီ၊ ရႇိတဲ့အေႂကြးေလး ေက်ေအာင္ဆပ္ဖုိ႔ လယ္ေတြလည္း အဆင္သင့္သလုိ ေရာင္းေနၾကရပါၿပီ၊ စပါးေတာင္လုိပုံ၊ ဆီကုိေရခ်ဳိး၊ ေဆး႐ုိး မီးလႈံခဲ့တဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေတာင္သူလယ္သမားေတြ၊ အခုေတာ့ မႏုိးထႏုိင္ေတာ့တဲ့ အိပ္မက္ေတြအျဖစ္သာ အတိတ္မႇာ ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ရတာ ႏႇစ္ပရိေဒ၀ ဘယ္ေလာက္ေတာင္မ်ား ၾကာခဲ့ၿပီလဲ။ ေရခံ ေျမခံရႇိတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံႀကီးမႇာ ေရေကာင္း ေျမေကာင္းျဖစ္မယ့္ သဘာ၀တရားေတြ လုိအပ္ေနတာပါ၊ ပူေလာင္ေျခာက္ေသြ႔၊ မုိးႀကီးေရႀကီး သဘာ၀မီးေတြကုိ လုိခ်င္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေတြဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ေဂဟစနစ္ေတြ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈအေပၚ အမ်ားႀကီး သက္ေရာက္ေနပါတယ္၊ ေႏႇာင္းခဲ့တာေတြ ထားခဲ့ျပီး၊ အနာဂတ္အတြက္ ကာကြယ္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ လုိအပ္ေနပါၿပီ။ ႏုိင္ငံျခားကုိ တင္ပို႔ေနတဲ့ သစ္ေတြ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုတာမွ် ထိန္းခ်ဳပ္ထားေစခ်င္ တယ္။ သစ္ကြင္းေတြမႇာ ျမင္မေကာင္း ေအာင္ပုံထားတဲ့ သစ္ေတြကုိ အစားထုိး သုံးစြဲတတ္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနပါၿပီ။ ခါးသီးတဲ့ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ေတြကုိ သင္ခန္းစာ ယူၿပီးေတာ့ ေနာင္လာမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အနာဂတ္အေမြေတြ ခ်န္ထားေပးခဲ့ဖို႔ လုိပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေတာေတာင္ သဘာ၀ေဂဟစနစ္ေတြ မပ်က္စီးေစဖုိ႔ အနာဂတ္မႇာ လႇပတဲ့ရာသီေတြ ျမင္ရေစဖုိ႔ ... ဆုိရင္ ...အခ်ိန္ေတြ မလြန္ခင္မႇာေတာ့ သစ္ပင္လည္းစုိက္ပါ...ခုတ္ေနတာလည္း ရပ္ၾကပါ...လုိ႔။
